Accu’s in de modelbouw

Misschien wel het meest belangrijke onderdeel van de RC-modelbouw hobby zijn je accu’s. Zonder accu’s doet je model helemaal niets. Afgelopen jaren zijn er heel veel nieuwe ontwikkelingen geweest op het gebied van accu’s en misschien wel de grootste innovatie ooit zijn de LiPo accu’s. Door deze nieuwe techniek is niet alleen onze hobby veranderd de hele wereld is veranderd. Accu’s zijn compacter en sterker dan ooit en we gaan nog veel meer mooie nieuwe ontwikkelingen zien in de toekomst!


Waar moet ik opletten bij de aankoop van een accu voor mijn bestuurbare auto?

Niet alleen de afmetingen zijn belangrijk om te zorgen dat de accu ook past in je model maar ook de juiste stekker en vermogen van de accu. Nu komen stekkers in vele soorten en waar we tot een paar jaar terug konden zien aan de kleur welke stekker het was is dit tegenwoordig helaas niet meer zo vanzelfsprekend. Het is dus belangrijk om te controleren welke stekker jouw model gebruikt dit is per merk en vaak zelfs type auto verschillend.

Naast de afmetingen en stekker is ook de type accu, capaciteit en C waarde van de accu belangrijk om de juiste accu te selecteren voor jouw bestuurbare model! In de handleiding van het model of op onze website vind je vaak tips welke accu’s geschikt zijn voor een specifiek model. Zorg dat je altijd de instructies van de fabrikant opvolgt voor het gebruik van de juiste accu. Neem bij twijfel eventueel direct contact met ons op wij kunnen je hier altijd bij helpen.


Welke accu zijn er allemaal?

Accu’s komen niet alleen in heel veel afmetingen maar ook in heel veel soorten. De meest bekende accu’s zijn NiCD, NiMH, Li-Ion, LiPo en PB (Lood). Elke accu heeft zijn eigen voor- en nadelen en kunnen voor meerdere toepassingen ingezet worden.


NiCD / NiMH:

De wel bekende ronde cel accu’s wie is er niet mee opgegroeid deze accu’s zijn begonnen als NiCD (Nikkel Cadmium) maar deze techniek is alweer wat jaren verboden door het gebruik van niet toegestane materialen. De opvolger NiMH (Nikkel Metaal Hydride) is dan ook de opvolger en alweer heel wat jaren de standaard. NiMH batterijen zijn gebruiksvriendelijk en kunnen tegen een stootje. Wel zijn ze beperkt in de maximale capaciteit en hebben een relatief lage ontlaadstroom


LI-Ion/ LiPO/ LifePo:

Deze accu’s zijn allemaal gebaseerd op de Lithium technologie die je tegenwoordig tegenkomt in allerlei producten denk aan je Laptop, smartphone, elektrische auto en nog veel meer. In veel eigenschappen hebben de 3 accu’s grote overeenkomsten toch zitten er ook duidelijke verschillen tussen deze type accu’s. Eén ding hebben ze allemaal gemeen ze kunnen zeer slecht tegen volledig ontladen of overladen van de accu dit zorgt direct voor schade aan de accu!

  • Li-Ion accu’s kom je vooral tegen bij de instap RC-auto’s en speelgoed modellen. Het zijn ronde cellen die in diverse afmetingen komen. Deze accu’s zijn vaak voorzien van extra beveiligingen die ingrijpen bij overbelasting daar Li-Ion accu’s vooral goed zijn in kleine modellen door de beperkte C waarde van de accu. Vaak kunnen ze maar 10C maximaal leveren.
  • LiPo accu’s deze kom je tegenwoordig het meeste tegen vooral in de grotere RC-auto’s zoals de Traxxas X-MAXX, ARRMA Kraton en de snellere auto’s zoals de ARRMA Limitless. Maar door het steeds goedkoper worden van deze accu’s winnen ze snel aan populariteit. Ook is met de komst van betere laders de betrouwbaarheid steeds beter geworden wat ervoor zorgt dat steeds meer instap modellen ook overstappen naar LiPo accu’s. LiPo accu’s zijn extreem sterk en toch compact en licht van gewicht wat ze op vele vlakken de ideale accu’s maken. Wel zijn ze gevoeliger voor verkeerd gebruik en net als elke accu dienen ze goed behandeld te worden.
  • LifePo accu’s je vindt ze voornamelijk als accu voor de zender. Ze hebben de voordelen van NiMH accu’s waardoor ze minder gevoelig zijn voor verkeerd gebruik. Maar toch het lichte gewicht en compactheid van een LiPo accu. Ze zijn echter niet in staat om een grote stroom te leveren door hun lage C Waarde.


PB (Lood)


Naast dat je ze vindt in je echte auto als startaccu worden ze ook nog altijd veel gebruikt in de modelbouw schepen. Het voordeel is dat de accu relatief goedkoop is alhoewel dat wel begint te veranderen doordat de andere accu’s steeds goedkoper worden. Maar het scheelt vooral het bijplaatsen van lood om een schip op de waterlijn te krijgen. Lood accu’s kunnen echter niet snel geladen of ontladen worden dus even snel de accu weer volladen is er helaas niet bij dit duurt tussen de 6-12 uur.


Welke spanning heeft een accu?

In de modelbouw spreken we vrijwel altijd over de nominale spanning. Echter een opgeladen accu kan vaak een veel hogere spanning afgeven. Dit zorgt dan ook vaak voor verwarring bij nieuwe modelbouwers. Daarom hieronder een korte tabel met de minimale, nominale en maximale accuspanning van de meest voorkomende accuspanning. Let dus op dat het aantal cellen de totale spanning van de accu kan beïnvloeden.

Soort Accu

Nom. Spanning

Max. Spanning

Min. Spanning

NiCD / NiMH ( 6 cellen)

7,2V

10-12V

5,4V

LiPo (2 Cellen)

7,4V

8,4V*

6V*

Li-Ion (2 Cellen)

7,2-7,4V

8,4V*

6V*

Lood Accu (6 Cellen)

12V

14-16V

5,4V

*Deze accu’s mogen absoluut niet verder geladen / ontladen worden dit zorgt direct voor schade aan de accu!


Capaciteit

De capaciteit van accu is in feite hoeveel energie er in de accu zit. Hoe hoger deze waarde hoe langer je dus kan rijden met je model. Bij accu’s van bekende merken zoals Gens Ace, SMC Racing, X-Cell kun je ervanuit gaan dat de opgegeven capaciteit ook correct is binnen een tolerantie van +/- 10%. We zien echter ook veel Chinese accu’s voorbijkomen die de mooiste waardes beloven en in de praktijk blijken dit vrijwel altijd sprookjes te zijn. Als de grote merken het niet lukt om meer capaciteit in een bepaalde afmeting te stoppen dan weet je zeker dat dit technisch ook gewoon niet mogelijk is. Door dit soort valse waardes ontstaan gevaarlijke situaties die heel naar kunnen aflopen dus ga altijd voorzichtig om met accu’s!

Een exacte rijtijd bepalen is echter een stuk moeilijker dan het lijkt, als je met een 3000mAh accu 12 minuten kan rijden kun je grofweg zeggen dat je met een 6000mAh ongeveer 22-23 minuten kunt rijden. Waarom niet gewoon het dubbele hoor ik je denken? Omdat een grotere accu ook zwaarder is wat zorgt voor meer verbruik. Een goede balans tussen capaciteit en gewicht is dus ook zeker net zo belangrijk. Zeker bij boten en vliegtuigen is het gewicht van de accu misschien nog wel belangrijker dan de capaciteit van de accu.


C-Waarde fabeltje of feit?

Alle ervaren modelbouwers weten direct waar ik hiermee op doel. Fabrikanten strooien met C-waardes alsof het pepernoten zijn met sinterklaas. De C-waarde is technisch het meest belangrijke getal van de accu. Het staat namelijk voor het maximale vermogen dat de accu theoretisch zou kunnen leveren. Tegenwoordig zie je al LiPo accu’s met een C waarde van 250C. Dit is natuurlijk extreem en vraagt hele speciale samenstellingen. Wat de genoemde SMC racing accu’s dan ook hebben. Echter veel goedkopere merken proberen mee te liften op deze specificaties en plakken ook hoge waardes op hun accu’s terwijl ze vaak niet eens in de buurt komen hiervan. De C-waarde fabel is dan helaas ook ontstaan doordat veel merken puur op marketing tegen elkaar op aan het botsen waren wie de sterkste accu had dan dat het nog kwam op echte prestaties. Gelukkig zijn moderne LiPo accu’s tegenwoordig zo sterk dat ze vrijwel allemaal genoeg vermogen kunnen leveren voor de normale bestuurbare auto’s.

Laten we eens een voorbeeld nemen van een 3S LiPo Accu van 5000mAh en een C waarde van 60A. Deze accu wordt zeer veel gebruikt in de 1/10 auto’s en als set van 2 voor de 1/8 modellen zoals de Traxxas Sledge/ ARRMA Kraton/ Team Corally Radix.


C Waarde * Capaciteit in Ah = Ontlaadstroom


Met deze formule en ons voorbeeld accu komen we uit op 60*5 Ah = 300A. Als we dan in onderstaande tabel kijken zien we dat de meeste auto’s maar 100 – 150A vragen van de accu’s. Dus zelfs deze bescheiden 60C accu’s zijn ruim voldoende.



Model

Vermogen Regelaar

Accu configuratie

Traxxas Rustler 4x4 VXL

80-100 A

1x 3S LiPo 5000mAh

Traxxas Sledge VXL

120 – 180 A

2x 3S LiPo 5000mAh

ARRMA Typhon 3S

85A

1x 3S LiPo 5000mAh

ARRMA Kraton 6S

150A

2x 3S LiPo 5000mAh

 

Maar zit er dan geen verschil tussen accu’s met een hoge C Waarde en een lage? Jazeker maar voor veel modellen zal je dat verschil niet direct merken. Een hoge C waarde zorgt niet alleen voor meer topvermogen maar vaak ook voor een lagere spanningsdip bij het vragen van veel stroom. Dus zeker bij configuratie met extreme motoren en regelaars komen de hogere C waarde meerwaarde bieden. De sterkste accu’s ter wereld zijn de SMC Racing SRD V3 met een C Waarde van 250C bij 10600mAh kunnen deze theoretisch 2650 A leveren aan stroom wat dus 20x meer is dan wat een standaard rc-auto vraagt. Echter voor de speedrun en drag race modelbouwmarkt zijn deze accu’s en echte must have.

Ons advies is om een accu te nemen die altijd minstens 40% meer kan leveren dan dat je model vraagt zo ben je zeker van een veilige marge ook als je accu wat ouder begint te worden.


Stekkers en hun eigenaardigheden

Tot een paar jaar terug was het redelijk eenvoudig de kleur van de stekker gaf aan welke soort stekker het was en dan hield je alleen nog 2 of 3 formaten over. Zo waren de XT-stekkers altijd geel en de EC-stekkers altijd blauw. Helaas om accu’s een eigen look te geven zijn fabrikanten overgestapt naar eigen kleuren stekkers (Gens Ace heeft gele EC5 stekkers, SMC-Racing zwarte EC5) waardoor dit mooie systeem verloren is gegaan. Ook hebben veel fabrikanten een eigen afgeleide stekker gemaakt met net iets andere specificaties.


Merk

Model

Accu

Stekker

ARRMA

Boost/ Mega

NiMH / 2S LiPo

IC3 (EC3)

 

Brushless Modellen

3S – 8S LiPo

IC5 (EC5)

LOSI

Mini-T/ Mini-B

NiMH / 2S Lipo

IC2 (EC2)

 

Brushless

3-8S LiPo

IC5 (EC5)

Traxxas

Alle modellen

NiMH/ 2-8S LiPO

TRX LiveID

Team Corally

1/10

NiMH/ 2-3S LiPO

Deans (T-Plug)

 

1/8 – 1/7 Modellen

3-6S LiPo

XT90

*IC stekkers zijn compatabel met de reguliere EC5 stekkers.


Accu’s opladen waar moet ik op letten?

Als je voor het eerst een accu gaat opladen is dit natuurlijk altijd even spannend. Gelukkig hebben we een paar korte regels waarmee elke accu opladen eenvoudig wordt.

  • Welke accu heb ik? Op elke accu wordt vermeld wat voor soort accu het is. Vaak zelfs groot op de accu vermeld en anders in de specificaties op de achterzijde. Voor het kiezen van het juiste laadprogramma is het belangrijk dat je lader instellingen overeen komen met het soort accu dat je gebruikt. Als er naast de grote stekker een extra kleinere stekker aanwezig is dan weet je vrijwel zeker dat het een LiPo of Li-Ion accu betreft. Maar kijk altijd naar de specificaties die op de accu geschreven zijn.

  • Het aantal cellen? Bij NiMH accu's weet de lader zelf hoeveel cellen uw accu is door de metingen die hij uitvoert u hoeft dan ook alleen de laadstroom in te stellen. Voor LiPo accu's vraagt de lader altijd ter controle het aantal cellen dit vind u terug op de verpakking van de accu. Maar kunt u ook zien aan het aantal draden op de kleine balanceer stekker. Het aantal draden -1 is het aantal cellen dat uw accu heeft. Het is bij het laden altijd belangrijk dat beide stekkers zijn aangesloten op de lader. Alleen op deze manier kan de lader goed uw accu meten tijdens het laden en de meeste laders zullen ook niet willen starten zonder deze balanceer stekker.

  • De maximaal laadstroom wordt bepaald door de soort accu en de afmetingen. De grotere NiMH accu's (sub-c) en LiPo accu's met reguliere stekkers kunnen vrijwel altijd met 1C worden geladen. Dit houdt in dat u maximaal met 1x de Capaciteit van de accu mag laden. Bij een accu van 5000mAh is de laadstroom dan ook maximaal 5.000mAh wat gelijk is aan 5A. Wel adviseren wij altijd om ca 20% hieronder te gaan zitten dit zorgt voor iets langere laadtijden maar de levensduur van de accu wordt hier echt een stuk langer van. Heeft u een kleine accu of lood accu dan is de laadstroom vaak maar 0.1 of 0.2C dit wordt dan ook vermeld op de betreffende accu.

  • Ontladen van de accu, met de moderne accu's is het ontladen van NiMH accu's niet meer nodig deze hebben geen last meer van een geheugen effect. Eigenlijk wordt het ontladen van accu's dan ook vrijwel niet meer gedaan tenzij u de accu wilt testen hoeveel energie er nou eigenlijk echt in zit.

  • Balanced laden? Deze optie komt u tegen bij de betere LiPo laders en zorgt ervoor dat uw accu altijd in de beste conditie blijft. Het laden duurt langer dan normaal omdat elke cel onafhankelijk ook nog eens gelijk gezet wordt. Bij een goede accu is dit slechts enkele minuten meer laadtijd maar als de accu ouder en slechter wordt kan dit steeds langer gaan duren.

  • Storage optie, voor LiPo accu's is het belangrijk dat als ze meer dan 4 weken niet gebruikt worden dat de accu in storage opgeslagen wordt. Dit is ca. 70% capaciteit van de accu en zorgt ervoor dat de accu lange tijd weg gelegd kan worden zonder problemen. Geen enkele accu mag volledig leeg gelegd worden! maar bij Lipo accu's is het ook belangrijk dat de accu op de juiste spanning wordt weggelegd. Op deze manier kan je verreweg het langste genieten van je dure accu's.


Veel gemaakte fouten!

Zijn accu's dan zo gevaarlijk? Uiteindelijk is elke accu een compact doosje waar heel veel energie in zit. Er wordt vaak gezegd dat LiPo accu's extreem gevaarlijk zijn maar uiteindelijk is elke accu gevaarlijk bij verkeerd gebruik. Met de moderne accu's komen ongelukken gelukkig steeds minder voor maar het blijft belangrijk om te zorgen dat je accu's goed behandeld om problemen te voorkomen. 


  • Mijn model is gecrashed en mijn accu heeft schade die kan ik toch nog gewoon gebruiken zolang die het doet? Helaas NÉÉ, zeker met LiPo accu's is de schade moeilijk te zien ze zitten verpakt in meerdere lagen folie als een van deze lagen beschadigd is kan dit zorgen voor lekkage in de accu en de stof lithium kan extreem fel reageren op water en vocht. Neem dus geen risico met je accu's!

  • Mijn lader geeft steeds een foutmelding wat moet ik doen? Zorg dat je altijd weet wat de foutmelding inhoudt en zoek naar de oorzaak, het blijven starten van het laadproces terwijl de lader steeds afslaat kan zorgen voor gevaarlijke omstandigheden. Als de accu te heet wordt of overgeladen wordt kan deze in brand vliegen.

  • In mijn model gaan meerdere accu's kan ik deze mixen? Alleen accu's die identiek zijn kunnen samen gebruikt worden, als er verschil is in capaciteit of C waarde zorgt dit voor problemen omdat 1 van de accu's eerder leeg is dan de andere accu en daarmee de lege accu beschadigd. Gebruik dus nooit verschillende accu's tegelijk in je model, het advies is zelfs om te zorgen dat accu's echt bij elkaar blijven zodat de leeftijd en gebruik van de accu identiek is.

  • Mijn LiPo accu is te diep ontladen wat nu? Dit zien we helaas nog wel eens gebeuren, zeker LiPo accu's mogen nooit volledig ontladen worden dit kan zorgen voor interne schade. Als de accu net te ver leeg is dan zijn ze vaak nog wel te herstellen maar schakel daarvoor altijd het advies in van een ervaren iemand. 


Welke accu’s passen er nou dan echt in mijn model?

Met zo’n groot aanbod aan diverse accu’s is het haast onmogelijk om per accu te zien of deze wel of niet op specifieke modellen past. Maar voor de meest populaire auto’s hebben we een eenvoudige lijst gemaakt zodat je snel de juiste accu’s kiest voor jouw rc-auto, boot of vrachtwagen. Bij veel modellen bieden we overigens combo pakketten aan waarmee je direct startklaar bent voor deze hobby!


ARRMA Gorgon & Boost/Mega Granite/ Vorteks/ Senton/ Typhon

ARRMA 3S Vorteks/ Granite/ Senton/ Typhon

ARRMA 4S Kraton/ Outcast

ARRMA 6S Kraton/ Outcast / Notorious

ARRMA 6S Talion/ Typhon

ARRMA Kraton/ Outcast 8S

LOSI Mini-T / Mini-B:

Tamiya Auto 1/10:

Tamiya Vrachtwagen:

Tamiya Tank::

Team Corally Mammoth/ Moxoo/ Triton

Team Corally Radix, Kronos, Asuga, Kamaga

Traxxas Bandit/ Rustler/ Slash/ Stampede XL5 2WD

Traxxas Bandit/ Rustler/ Slash/ Stampede VXL 2WD

Traxxas Rustler/ Slash/ Stampede BL-2S 4WD

Traxxas Rustler/ Slash/ HOSS VXL 4WD

Traxxas MAXX V2

Traxxas E-Revo / Sledge / UDR

Traxxas X-MAXX / XRT